Şişmanlık nasıl tedavi edilir?

Obezite'nin Tanımı

Obezite günümüzde tüm ülkelerin ve halkların en önemli sağlık sorunları arasında yer alır. Genel olarak vücuttaki yağ kütlesinin yağsız kitlere göre aşırı artması sonucu boy uzunluğuna göre vücut ağırlığının aşırı artmasıdır. Beslenme insanın en önemli ihtiyaçlarındandır. İhtiyacımız olan besin yeterli ve dengeli miktarda alınıp vücutta kullanılmalıdır. Karın doyurmak canının çektiği şeyleri yemek açlık bastırmak demek değildir. Her bireyin yaşa, cinsiyete, yaptığı işe, fizyolojik özelliklerine göre almaları gereken besin miktarı farklıdır. Alınan besin ile harcanan enerji arasındaki denge iyi kurulmalıdır. Erkeklerde yağ oranı %15-18, kadınlarda %20-25'dir. Bu oran erkeklerde %25 kadınlarda %30 un üzerine çıkması obeziteyi oluşturur. Harcanmayan enerji vücutta yağ olarak depolanır, obezite oluşumuna neden olur. Günümüzde obezite sağlığı , yaşam süresini, kalitesini olumsuz etkileyen ciddi bir hastalık olarak kabul edilmiştir.



Kilo almanın nedenleri

Eğer yakabileceğimizden daha fazla gıda alırsak ,fazla kaloriler vücudumuzda yağ olarak birikir. Kadınlar en fazla kiloyu gebelik , emzirme ve menopoz zamanlarında alırlar, çocuk sayısı arttıkça alınan kilolar artmaya başlar. Kan şekeri düşüklüğü , troid yetmezliği, böbrek bezleri bozukluğu, evlendikten sonra düzenli yeme alışkanlığı, sigarayı bırakmadan kaynaklanan iştah kiloyu arttıran nedenlerdendir. Aşırı alkol tüketmek, suyun az içilmesi , iş saatlerinin düzensiz oluşu, psikolojik nedenler kilo alımında önemli etkenlerdendir. Aileden alınan genetik özellikler, şeker hastası bir annenin çocuğu olmak kilo alımında rol oynayabilir.

Kilo almaya neden olan yanlış beslenme alışkanlıkları:

• Hızlı yemek , büyük lokmalar halinde yemek , az çiğnemek , kaşığı çatalı hiç bırakmamak
• Öğün atlayarak diğer öğünlerde fazla yemek veya sürekli atıştırmak
• Tv seyrederken, kitap okurken yada bir işle uğraşırken sürekli yemek
• Çok fazla yemek doyduktan sonra yemeğe devam etmek
• Dertlenildiğinde daha fazla yemek
• Misafir ziyaretlerinde ikramları reddetmemek
• Geç saatlerde sürekli yemek yemek
• Az su içmek
• Abur cubur sık yemek
• Bebekleri aşırı beslemek

Kilo almaya neden olan ilaçlar:

• Psikiyatri ve depresyon tedavisinde kullanılan ilaçlar
• Kortizon
• Doğum kontrol hapları
• Tansiyon ve kalp hastalıklarında beta bloker grubunda değerlendirilen haplar
• İnsülin tedavisi
• Sara hastalığında kullanılan ilaçlar
• Antihistaminik adı verilen his engelleyici ilaçlar

Şişmanlık belirtileri ve tanısı

Şişmanlık vücutta bir çok hastalığa sebep olur bunlardan önde gelenleri kalp ve damar hastalıkları ,solunum ve sindirim sistemi hastalıkları , hormonal bozukluklardır.

Şişman olduğumuzu tıbbi olarak anlamanın yolu boy kilo endeksimize bakmaktan geçer. Kilo endeksi kilogram cinsinden ağırlığın metre cinsinden boya iki kere bölünmesi ile ortaya çıkar.
Örneğin 120 kilo / 1.81 metre / 1.81 metre çıkan sonuca göre 25-30 arası boy kilo endeksine sahip olanlar aşırı kilolu 30'dan fazla olanlar ise obezdir. Şişmanlık belirtilerinde kullanılan başka değerlendirmeler de vardır örneğin bel çevresi kalça çevresine bölünür çıkan sonuç kadında 0.8 den erkekte 1 den büyük olmamalıdır.
Bel çevresi 80cm den fazla olması kadında , 94cm den büyük olması erkekte şişmanlık göstergesidir.

Obezitenin zararları

• Kalp damar hastalıklarına davetiye çıkarır. Kalp krizi erken ölümlere neden olur
• Kas iskelet sistemi vücudu taşıyamaz kireçlenme, kas erimesi, kaslarda zayıflama olur.
• Fıtıklar meydana gelir
• Uyku hali, tembellik , erken yaşlanma belirtileri olur.
• Kötü görünüm ve toplum baskısı sonucu psikolojik sorunlar meydana gelir.
• Şeker hastalığı oluşur
• Nefes almak güçleşir
• Kadınlarda doğum yapma zorluğunu ve riskini arttırır. 
• Safra kesesinde taş oluşabilir
• Yara ve deri hastalıkları artar ayaklarda mantar görülebilir.
• Ömrü kısaltır hareketleri kısıtlar, hayat kalitesini düşürür.

Şişmanlıktan nasıl kurtulunur

Aşırı kilo ile savaş beyninizde başlar. Kendinize artık bu şişman bedeni istemediğinize dair mesajı verirseniz şişmanlıktan kurtulmak aslında çok kolaydır.

Obeziteden kurtulmak için illa cerrahi müdahale veya haplar gerekli değildir. Zayıflamayı sadece kendinize idrak etmeniz gerekir. İradeye ve kendinize hakimiyet hem tekrar kilo almanızı engeller hem de zayıflamanıza yardım eder. Cerrahi müdahalelerle mide küçülterek başarısız olan birçok hasta mevcuttur olayın asıl çözümü kendimize hakimiyeti gerçekleştiremediğimiz sürece ne diyetler ne de haplar işe yarayacaktır. Zayıflama konusunda başarı sağlayabilmek için öncelikle nasıl besleneceğimize dair cehaletimizi yenmemizdir. Aşırı kilo alıyorsak beslenme alışkanlığımızı değiştirmemiz gerektiği nettir. Sağlıklı beslenme alışkanlığını öğrenmek için bol bol okumak araştırma yapmak gerekebilir. Yüksek kalorili yiyecekleri bilmek vücudumuzun ihtiyaçlarını öğrenmek, daha önce zayıflamada başarı sağlamış insanların yöntemlerini hikayelerini öğrenmek bu savaşta bizi bir adım öne taşıyacaktır. Yardım almak da çok mantıklıdır en kısa zamanda bir beslenme uzmanına giderek program ve tavsiyelerinizi onlardan alabilirsiniz hatta bir adım öteye gidip yeme alışkanlıklarınızı değiştirebilmek için psikoloğunuzdan randevu alın.

Zayıflamak için mucize bir yöntem yoktur, tek mucize almanız gereken karardır, çeşitli yöntemlerle kilo vermeyi beceremeyen insanlar son çare olarak obezite cerrahına başvurabilirler.

Yüksek kalorili temel gıdalar

• Sebzelerden kızarmış patates ve patates cipsi
• Et ürünlerinde ördek, yağlı koyun eti
• Yağlardan tereyağı, margarin, sıvı yağ, iç yağ
• Kuru sebzelerden pirinç, mercimek, fasulye, nohut
• Çikolata , bal, şeker
• Şarküteriden salam, sucuk
• Makarna, talaş böreği, beyaz un, mısır unu, pasta bisküvi
• Yer fıstığı , patlamış mısır , badem , fındık, şam fıstığı , ceviz
• Meyvelerden neredeyse hiçbiri
• Peynirlerden kaşar peyniri, krem peyniri
• İçeceklerden viski ve rakı

Hızlı kilo verme yolları

1. Akşam yemeğini az yemek akşam yemeğinden sonra atıştırmamak
2. Yemekten sonra tatlı yememek
3. Günde en az 2 ,2.25 litre su tüketmek öğün aralarında yeşil çay içmek
4. Gazlı soğuk içecekler ve alkolden uzak durmak
5. Kahvaltından önce 15-20 dakika egzersiz yapmak
6. Öğün adedini çoğaltıp yenilen yiyeceği azaltmak

Obezite tedavisi

Diyet tedavisi: Boy kilo endeksi kabul edilir düzeylere inene kadar dengeli beslenme tıbbi diyet uygulanır.
Egzersiz tedavisi: Egzersizin kilo vermedeki rolü tartışmalı da olsa yağ dokusu ve yağlanmayı azalttığı kabul görmüştür. Egzersiz tıbbi diyet ile beraber uygulandığında tekrar kilo almaların önlendiği görülmüştür. Ayrıca şişmanlamadan doğan kas kütle kayıpları önlenir. Önerilen egzersiz türü bireye ve bölgeye özel olmalıdır. 30 dakika ortalama bir egzersizin 200 kilo kalori yakması hedeflenmelidir. Egzersizin temel ilkeleri haftada en az 5 gün yapılması, günde en az 40-60 dakika yada aralıklı 30-30 dakika ve hızlı nefes alımını sağlamasıdır. Yaralanma riski düşük tutulmalı ve eğlenceli olması sağlanmalıdır.
Davranış değişikliği tedavisi : Kilo alma ile ilgili yanlış davranışları olumlu yönde değiştirmeye yönelik yapılan çalışmadır. Kişi hem kendini denetlemeli hem bir gözlemciden yardım almalı , beslenmede farklı davranışlar geliştirmeli, yeri geldiğinde kendini ödüllendirmeli , yeniden planlamalar yapmalı ve sosyal destek almalıdır.
Farmakolojik tedavi: Ağırlık fazlalığı olan fakat obez olmayan insanlarda kesinlikle tavsiye edilmez. Güvenilirliği kanıtlanmış ilaçlar kullanılmalıdır ve mutlaka doktor kontrolü, tavsiyesi ile yapılmalıdır. İla. tedavisinin yanında diğer tedaviler de uygulanmalıdır tek başına çözüm olmayabilir.
Cerrahi tedavi: Bariyatik ve rekonstrüktif cerrahi müdahaleler olarak ikiye ayrılır. Bariyatik cerrahide besinlerle alınan enerjinin azaltılması hedeflenir. Besinlerin sindirim siteminde emilmelerini azaltmak için bypass, gastroplasti, gastrit bantlama, gastrit balon yöntemleri kullanılır. Rekonstrüktif cerrahide amaç çeşitli bölgelerde biriken yağları almaktır. Bu tedavi estetik ağırlıklıdır kilo verme yöntemleri uygulanmazsa yağlar tekrar birikir.